Ομιλία Β. Παπανδρέου σε Κοινή Συνεδρίαση της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στη Βουλή.

Ομιλίες

Κοινή συνεδρίαση Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, με θέμα ημερήσιας διάταξης: Συζήτηση επί των αποτελεσμάτων της Παγκόσμιας Έρευνας «Προβλήματα στην Ισότητα των Φύλων» (Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ) και επί της Έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών – 2009»

ΒΑΣΩ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ : Συζητάμε για ένα θέμα, στο οποίο πολλά έχουμε πει, αλλά έχουμε κάνει πολύ λιγότερα. Πέρα από το θεσμικό πλαίσιο, που πράγματι, είναι από τα πλέον προχωρημένα, στην πράξη είμαστε από τις πλέον καθυστερημένες χώρες και αυτό φαίνεται και στην κατάταξή μας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά και σε διεθνές. Η έκθεση του παγκοσμίου φόρουμ, δεν ξέρω εάν είναι ο αλφαβητικός κανόνας, αλλά δείχνει μια επιδείνωση μεταξύ 2006 και 2008 που ούτως ή άλλως είμαστε σε κακή θέση, στην Ε.Ε. στη γενική κατάταξη είμαστε 25οι. Δηλαδή, είναι ένα θέμα για το οποίο δεν θα πρέπει να αισθανόμαστε ως χώρα, καθόλου μα καθόλου άνετα.

Πρέπει να πω, ότι η Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ισότητα, έγινε θεσμός επί ελληνικής προεδρίας το 2003, όταν η τότε Γενική Γραμματεία έκανε την πρόταση, η οποία εγκρίθηκε ομόφωνα από το Συμβούλιο Κορυφής και έκτοτε κάθε χρόνο, έχουμε αυτή την έκθεση, η οποία δείχνει την πορεία, την βελτίωση που υφίσταται σε ευρωπαϊκό επίπεδο και στις χώρες – μέλη. Στις εξελίξεις αντί να βελτιώνουμε τη θέση των γυναικών, τα θέματα γίνονται χειρότερα. Επίσης, και στο θέμα των εργασιακών δικαιωμάτων, έχουν τελευταία υπάρξει εξελίξεις, οι οποίες είναι ενάντια στη συμμετοχή των γυναικών όπως και στο θέμα συνδυασμού επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής των γυναικών. Οι κοινωνικές υποδομές είναι υπανάπτυκτες και το τελευταίο διάστημα, έχουμε μια επιδείνωση με το θέμα των παιδικών σταθμών και των ολοήμερων σχολείων. Αντί, δηλαδή, να προχωρούμε προς τα εμπρός, κάνουμε βήματα προς τα πίσω.

Φοβάμαι, όμως, κυρία Πρόεδρε, ότι δεν έχουμε ίσως συνειδητοποιήσει τη σημασία που έχει η θετική στάση και τα συνολικά μέτρα που πρέπει να παρθούν και αυτό δεν είναι θέμα μόνο της Γενικής Γραμματείας Ισότητας, αλλά είναι θέμα της συνολικής κυβερνητικής πολιτικής. Άλλωστε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αυτά που προτείνει και η απόφαση του Συμβουλίου Κορυφής προβλέπει ότι το θέμα της ισότητας πρέπει να ενταχθεί σε όλες τις κυβερνητικές πολιτικές και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά και σε εθνικό επίπεδο.

Όλοι οι τομείς της πολιτικής θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους τη διάσταση της ισότητας των δύο φύλων. Αυτό είναι κάτι, το οποίο στην Ελλάδα δεν γίνεται. Πολλές φορές στην Ελλάδα μιλάμε για το δημογραφικό θέμα, που πράγματι είναι ένα τεράστιο πρόβλημα. Αυτό αποδεικνύεται από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, είναι ότι τα κράτη – μέλη με τα υψηλότερα ποσοστά γεννήσεως είναι εκείνα που έχουν καταβάλει επί του παρόντος τις μεγαλύτερες προσπάθειες για τη βελτίωση της ισορροπίας της επαγγελματικής και της οικογενειακής ζωής. Η απασχόληση των γυναικών στις βόρειες Σκανδιναβικές χώρες, οι οποίες έχουν υψηλά ποσοστά απασχόλησης έχουν και υψηλότερα ποσοστά γεννητικότητας. Διότι υπάρχει κοινωνική υποδομή που επιτρέπει στις γυναίκες το συνδυασμό της επαγγελματικής και της οικογενειακής ζωής. Άρα, λοιπόν, η απασχόληση δεν είναι αντίθετη με το δημογραφικό. Θα έπρεπε, επειδή, έχουμε πρόβλημα σε αυτό να έχουμε πάρει αποφασιστικά μέτρα.

Φοβάμαι, όμως, ότι τα τελευταία χρόνια έχουμε μία υποχώρηση και σε άλλους τομείς. Όταν ήμουν αρμόδια, ως Υπουργός Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και ήταν υπό την εποπτεία μου η Γενική Γραμματεία, είχα προωθήσει την νομοθετική διάταξη, η οποία εγκρίθηκε στη Βουλή, για τη συμμετοχή των γυναικών στα ψηφοδέλτια των Δήμων και των Νομαρχιών. Δηλαδή, έπρεπε οι γυναίκες να είναι τουλάχιστον το ένα τρίτο. Επί Νέας Δημοκρατίας περιορίστηκε η συμμετοχή των γυναικών. Έγινε μία ρύθμιση που περιορίζει αυτή την υποχρέωση των Δήμων.

Είχα, επίσης, νομοθετήσει ότι είναι υποχρεωτική σε όλους τους δημόσιους οργανισμούς και επιχειρήσεις, καθώς και στις διάφορες επιτροπές και συμβούλια στο δημόσιο τομέα, η συμμετοχή των γυναικών τουλάχιστον κατά το ένα τρίτο, διαφορετικά οι αποφάσεις είναι άκυρες. Καταργήθηκε και αυτό όχι με νόμο, αλλά στην πράξη. Δεν είδα καμία αντίδραση από τη Γενική Γραμματεία Ισότητας και σε ερώτηση που είχα υποβάλλει στους αρμόδιους Υπουργούς, απήντησαν άλλα αντί άλλων. Αυτό δείχνει, ότι η Κυβέρνηση πραγματικά μόνο στα λόγια εννοεί την προώθηση των ίσων ευκαιριών και την προώθηση των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων.

Όμως, πρέπει αν πω, ότι και οι ίδιες οι γυναικείες οργανώσεις, όπως έχω πει και αλλού, δεν έχουν αντιδράσει. Θα μπορούσε να είχε γίνει μία καταγγελία για ένα συγκεκριμένο οργανισμό και αναφέρομαι στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, ΔΕΗ, ΟΤΕ πριν ιδιωτικοποιηθεί, Αττικό Μετρό και να ακυρωθούν όλες οι αποφάσεις. Παρ’ όλα αυτά δεν υπάρχει καμία αντίδραση και υπάρχουν πάρα πολλά συμβούλια που είναι αμιγώς στελεχωμένα με άντρες. Δεν αρκεί για την προώθηση της ισότητας να φτιάχνουμε καλούς νόμους, που έχουμε από τους καλύτερους, αλλά χρειάζονται συγκεκριμένες πολιτικές, συγκεκριμένη πολιτική βούληση και συμμετοχή και κινητοποίηση των ίδιων των γυναικών και των γυναικείων οργανώσεων.

Κυρία Πρόεδρε, να πούμε, ότι και εμείς ως μέλη του ελληνικού Κοινοβουλίου δεν έχουμε καταβάλλει πάντα τις προσπάθειες στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων και των δυνατοτήτων μας, για να αναδείξουμε τέτοια θέματα και να κινητοποιήσουμε όσο το δυνατό περισσότερο την ελληνική κοινωνία. Τα αφήνουμε στους άνδρες, οι οποίοι πάντα προεκλογικά θα πουν υπέρ της ισότητας, όπως και τα κόμματα, αλλά στην ουσία μετεκλογικά όταν υπάρχουν συγκεκριμένες νομοθετικές προτάσεις θα αντιδράσουν. Αν δεν παρθούν ριζικά μέτρα δε βλέπω να βελτιώνεται η κατάσταση.

Πρέπει να πω, ότι το ΠΑ.ΣΟ.Κ., τουλάχιστον ως προς την εσωτερική του δομή και οργάνωση έχει επιβάλλει σωστά τη συμμετοχή των γυναικών σε όλα τα όργανα, ποσοστό 40% είναι υποχρεωτικό. Γίνεται προσπάθεια να υπάρχει μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών και στα ψηφοδέλτια, αλλά εκεί το θέμα είναι πιο πολύπλοκο, το αναγνωρίζω. Και δεν γίνεται να προσπαθούμε να ανακαλύψουμε τις γυναίκες την προεκλογική περίοδο. Πρέπει να γίνει μία συγκροτημένη προσπάθεια από τα κόμματα καθ’ όλη τη διάρκεια και όχι μόνο την προεκλογική περίοδο για να αναδείξουμε γυναίκες, οι οποίες μετά να εκτεθούν στη δημόσια ζωή.

Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια έχουμε κάνει βήματα προς τα πίσω και δυστυχώς αυτό γίνεται ανεκτό και από εμάς τις γυναίκες.