Αποσπάσματα δηλώσεων της Βάσως Παπανδρέου για το Κυπριακό στον ANT1 FM και τον Δημήτρη Καμπουράκη, και στον Αθήνα 9, 84 και τον Δημήτρη Σπυρόπουλο Είναι γεγονός ότι επί 30 χρόνια η κυπριακή και η ελληνική πολιτική ηγεσία, είχαν μια στρατηγική με στόχο να μείνει το νησί ενωμένο. Να βρεθεί μια λύση η οποία θα διασφάλιζε τη συγκατοίκηση και τη συνεργασία των δύο κοινοτήτων. Η λύση αυτή προϋποθέτει κάποιες θυσίες και κυρίως δεν σημαίνει δικαίωση. Πρέπει να παραδεχθούμε ότι αποτελέσματα πολέμου δεν ανατρέπονται με τη διπλωματία. Με αυτό το δεδομένο είναι φανερό ότι έπρεπε να γίνουν πολλοί συμβιβασμοί. Η είναι επώδυνη. Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν το «Όχι» οδηγεί σε μια κατάσταση με καλύτερες προοπτικές για την Κύπρο και για τον ελληνισμό γενικότερα. Πιστεύω ότι τα πράγματα θα είναι μάλλον δύσκολα τόσο για την Κύπρο όσο και για τον ελληνισμό. Αν οι Κύπριοι θέλουν να μην αλλάξει η κατάσταση που de facto έχει δημιουργηθεί, είναι διαφορετικό. Δεν νομίζω όμως, ότι κανείς μέχρι τώρα έχει πει κάτι τέτοιο. Δεν υπάρχει πλήρης ενημέρωση για τα θετικά και τα αρνητικά του σχεδίου Ανάν. Δεν υπήρξε σε βάθος συζήτηση των αποτελεσμάτων των διαπραγματεύσεων. Δημιουργήθηκε αρνητικό κλίμα, κλίμα ηττοπάθειας στη Λουκέρνη. Δεν ξέρω πόσο αποτελεσματικά διαπραγματευτήκαμε εκεί, αλλά δημιουργήθηκε κλίμα ότι χάσαμε, ενώ ο Ερντογάν είπε ότι νίκησε δημιουργώντας θετικό γι΄ αυτόν κλίμα. Η ελληνική κυβέρνηση δεν πήρε θέση και αυτό ήταν αρνητικό διότι θα έπρεπε οι Κύπριοι να γνωρίζουν τη θέση των ελληνικών κομμάτων. Σε κάποια θέματα ιστορικής σημασίας όπως το Κυπριακό δεν νοείται υπεύθυνη κυβέρνηση και υπεύθυνα κόμματα να μην έχουν το θάρρος να πουν την άποψη τους ανεξάρτητα από το πολιτικό κόστος. Όλοι γνωρίζαμε ότι η πλειοψηφία του κυπριακού λαού έχει μια αρνητική στάση. Δεν μπορεί όμως, η πολιτική ηγεσία να σύρεται και να τοποθετείται ανάλογα με την κοινή γνώμη. Όχι ότι δεν θα έπρεπε να λάβει υπ΄ όψιν την κοινή γνώμη, αλλά σε κάποια τέτοια θέματα θα έπρεπε να πει ευθέως τη γνώμη της και εάν η απόφαση του κυπριακού λαού είναι διαφορετική, που όπως φαίνεται ότι θα είναι, σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι η κυβέρνηση και τα κόμματα δεν θα στηρίξουν με όλες τους τις δυνάμεις τον Κυπριακό λαό. Ερώτηση: Ο κ. Καραμανλής πριν τις εκλογές, γνωρίζοντας τις πολιτικές απόψεις του Τάσσου Παπαδόπουλου, έκανε την εκτίμηση ότι θα είναι μια χαμένη μάχη. Κατά συνέπεια, έκρινε ίσως, ότι δεν έπρεπε να αναλώσει η ελληνική κυβέρνηση τις δυνάμεις της σε αυτή τη χαμένη υπόθεση, αλλά να δει τι θα γίνει μετά. Απάντηση: Φαίνεται ότι ο κ. Παπαδόπουλος πράγματι είχε αρνητική θέση εδώ και καιρό. Αυτό δε σημαίνει ότι από τη στιγμή που ο κ. Παπαδόπουλος και όλα τα κόμματα στην Κύπρο είχαν δεχθεί το 3ο Σχέδιο Ανάν ως βάση διαπραγμάτευσης και δέχθηκαν να πάνε στη Λουκέρνη για τις τελικές διαπραγματεύσεις, ότι θα έπρεπε η δική μας στάση να είναι ουδέτερη, ή στάση παρατηρητή. Όταν πας να δώσεις μια μάχη, έστω και αν ξέρεις ότι οι πιθανότητες δεν είναι πάρα πολύ μεγάλες πρέπει να συντονίσεις όλες σου τις προσπάθειες για να δώσεις τη μάχη αποτελεσματικά. Σε λίγες μέρες θα έχουμε το αποτέλεσμα και είναι φανερό πιο θα είναι. Είναι απαραίτητο όλα τα κόμματα, η κυβέρνηση, ο Ελληνισμός γενικότερα, να δούμε ποια στρατηγική πρέπει να ακολουθήσουμε. Από τις χθεσινές δηλώσεις του κ. Καραμανλή φαίνεται ότι η στρατηγική που ακολουθούσαμε εδώ και 30 χρόνια ανατρέπεται, με την απεμπλοκή της Ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας από το Κυπριακό. Ερώτηση: Αυτή είναι μια αλλαγή η οποία μπορεί σε πρώτη ανάγνωση να μοιάζει με διευκόλυνση της Τουρκίας, σε δεύτερη ανάγνωση όμως μπορεί να θεωρηθεί ότι θα είναι επιμονή να προσαρμοστεί η Τουρκία σε άλλα θέματα πολύ σοβαρά που έχουν να κάνουν και με τις διμερείς διαφορές. Απάντηση: Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι στη διεθνή σκηνή υπάρχουν συμφέροντα, συσχετισμοί δυνάμενων και πολλές φορές δυστυχώς, το δίκαιο δεν είναι αυτό που επικρατεί. Αυτό φαίνεται και στο Κυπριακό. Οι Κύπριοι ζητούν δικαίωση, η οποία σε καμία περίπτωση δεν προτείνεται με το σχέδιο Ανάν. Αυτό που προτείνεται είναι μια λύση με κάποιες προοπτικές. Η Κύπρος από την 1η Μαίου γίνεται μέλος της Ε.Ε., αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τα πράγματα θα είναι πάρα πολύ εύκολα. Δεν σημαίνει ότι επειδή γίνεται μέλος της Ε.Ε. λύνονται, ή διευκολύνεται σε μεγάλο βαθμό η λύση των προβλημάτων της. Φοβάμαι ότι θα υποστούν διάφορες πιέσεις. Είναι πολύ πιθανόν ότι στην Ε.Ε. θα βρουν τρόπους να ενισχύσουν το Βόρειο τμήμα της Κύπρου οικονομικά. Έχουν ήδη αρχίσει να προετοιμάζουν κάτι τέτοιο, για να μην πω ότι έχουν προετοιμάσει το νομικό πλαίσιο. Ήδη εδώ και καιρό οι υπηρεσίες της Ε.Ε. προετοιμάζουν το θεσμικό πλαίσιο για να λειτουργήσει και το Βόρειο τμήμα εντός των πλαισίων της Ε.Ε. Το Όχι είναι πολύ πιθανό και φοβάμαι ότι θα δυσκολέψουν τα πράγματα. Τέτοια ευκαιρία να ασχοληθεί η Ε.Ε. και όλη η διεθνής κοινότητα με το Κυπριακό δεν έχει ξαναυπάρξει. Δεν είναι εύκολο να ξανασχοληθούν στο βαθμό που ασχολήθηκαν το τελευταίο διάστημα. Ερώτηση: Αναχωρείτε σήμερα για την Στοκχόλμη προκειμένου να συμμετάσχετε στη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος εκπροσωπώντας τον Γιώργο Παπανδρέου. Πρόκειται να θέσετε προς συζήτηση τις εξελίξεις στο Κυπριακό; Απάντηση: Το θέμα της Κύπρου δεν είναι στην επίσημη ατζέντα του συνεδρίου, στο οποίο θα αναπτυχθεί προβληματισμός για την πορεία της Ευρώπης και το ρόλο των σοσιαλιστικών κομμάτων. Ωστόσο στις επαφές που θα έχω στο περιθώριο του συνεδρίου θα έχω την ευκαιρία να παρουσιάσω τις ελληνικές απόψεις για το Κυπριακό και την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί σε Ελλάδα και Κύπρο, στους Ευρωπαίους συναδέλφους μου . Για την κριτική στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ Πατριωτικό δεν είναι να λες πάντα Όχι. Τα κόμματα έπρεπε να πάρουν θέση και το ΠΑΣΟΚ το έκανε εγκαίρως. Αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα μέλη και στελέχη του ΠΑΣΟΚ θα συμφωνήσουν σε μια άποψη. Είναι λογικό να υπάρχουν διαφορετικές απόψεις. Το Κυπριακό είναι ένα θέμα που τέμνει όλα τα κόμματα οριζόντια. Τα κόμματα δεν μπορούν να κρύβονται και να περιμένουν τον Κυπριακό λαό. Έπρεπε να υπάρξει ουσιαστικός διάλογος και πολύ πιο πλατιά ενημέρωση. Πάμε σε μια διαδικασία που έχει έντονη συναισθηματική φόρτιση και αυτό είναι λογικό, αλλά αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αποφάσεις που μετά να δυσκολέψουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση.