Συνέντευξη Β. Παπανδρέου στο περιοδικό Πόλη & Πολiτική

Συνεντεύξεις

1. Γιατί «πρέπει» οι Ευρωεκλογές να αποτελούν το «επίσημο» γκάλοπ των Εθνικών εκλογών ειδικά όταν όλοι λένε πως το μεγαλύτερο ποσοστό των αποφάσεων λαμβάνεται από τις Βρυξέλλες;

Οι πολίτες όταν προσέρχονται στις κάλπες αποφασίζουν σε μεγάλο βαθμό με βάση τις θέσεις και τις απόψεις που έχουν για την εσωτερική πολιτική κατάσταση. Αυτό δεν είναι ελληνική ιδιομορφία, αλλά κάτι που συμβαίνει σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό σ’ όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.

Τα ευρωπαϊκά θέματα δεν αποτελούν σημαντικό ζήτημα του δημόσιου διαλόγου κάτι που θα έπρεπε να γίνεται όχι μόνον προεκλογικά αλλά διαχρονικά.

Το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο έχει αποκτήσει σημαντικές αρμοδιότητες στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων στις Βρυξέλλες που επηρεάζουν την καθημερινότητα του πολίτη.

Οι αποφάσεις αυτές δεν είναι πολιτικά ουδέτερες, εξαρτώνται από την πολιτική σύνθεση των οργάνων. Το δημοκρατικό έλλειμμα που υπάρχει στις Βρυξέλλες, και η δικαιολογημένη αίσθηση των πολιτών ότι δεν συμμετέχουν στη διαμόρφωση των αποφάσεων, ότι δεν καθορίζουν με τη ψήφο τους την πορεία της Ευρώπης, τους οδηγεί σε μεγαλύτερη αποχή από την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος απ’ ότι στις εθνικές εκλογές.

Πάντα από τις ευρωεκλογές προκύπτουν πολιτικά συμπεράσματα για την πολιτική κατάσταση, για την στάση των πολιτών απέναντι στο πολιτικό σύστημα. Οι ευρωεκλογές ήταν μια πραγματική δημοσκόπηση που επιβεβαίωσε αυτό που για αρκετούς μήνες έδειχναν οι δημοσκοπήσεις, ότι απαιτείται αλλαγή πορείας στη χώρα μας. Κι‘ αυτό θα επιβεβαιωθεί στις επόμενες εθνικές εκλογές που θα γίνουν σχετικά γρήγορα. Στο ΠΑΣΟΚ υπάρχει ικανοποίηση για το αποτέλεσμα των εκλογών, αλλά γνωρίζουμε ότι πρέπει να συνεχίσουμε και να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για να πείσουμε ακόμη περισσότερους.

2. Υπήρξατε Υπουργός ΥΠ.ΕΣ.Δ.Δ.Α. για δύο χρόνια. Με την εμπειρία σας αυτή σχολιάστε μας το θέμα: Διοικητική Μεταρρύθμιση.

Παρά τα προβλήματα που υπήρχαν με την δημόσια διοίκηση, ποτέ δεν ήταν στα σημερινά χάλια. Αυτό το αντιλαμβάνονται όλοι οι πολίτες, ανεξαρτήτως της κομματικής τους τοποθέτησης, στην καθημερινότητά τους. Η Ν.Δ. μιλούσε για επανίδρυση του κράτους και οδήγησε στην αποδιάρθρωση του κράτους. Η κομματικοποίηση της δημόσιας διοίκησης, η αναξιοκρατία, η υποβάθμιση και απαξίωση των θεσμών, η πολιτική εξυπηρέτησης των ημετέρων δεν έχει προηγούμενο. Ένα θλιβερό δείγμα της πελατειακής πολιτικής είναι ότι ακυρώθηκαν από το ΑΣΕΠ οι προσλήψεις που είχαν γίνει από τον Υπουργό Δικαιοσύνης. Σ’ όλους τους χώρους κυριαρχεί η αναξιοκρατία, η ευνοιοκρατία, το βόλεμα των ημετέρων. Αυτό έχει οδηγήσει στην ακόμη μεγαλύτερη αναποτελεσματικότητα, αδιαφάνεια, μη απόδοση της δικαιοσύνης, την καθημερινή ταλαιπωρία και την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί έχουν υποβαθμιστεί και απαξιωθεί με συνέπεια τα έσοδα του κράτους, παρά τις συνεχείς επιβαρύνσεις στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, να έχουν μειωθεί σημαντικά, ενώ η σπατάλη στο δημόσιο έχει διευρυνθεί. Αυτό έχει τεράστιες επιπτώσεις στην ανάπτυξη της χώρας. Η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας έχει υποβαθμιστεί κατά 32 θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη μεταξύ 2004 και 2008. Έχει επίσης τεράστιες επιπτώσεις στους νέους ανθρώπους που βλέπουν το μέλλον τους με απαισιοδοξία.

Είναι επείγον και καθοριστικό να φτιάξουμε μια διαφανή και αποτελεσματική δημόσια διοίκηση. Επί ΠΑΣΟΚ είχαμε κάνει βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Είχαμε δημιουργήσει το ΑΣΕΠ και είχε γίνει τελικά αποδεκτό από τους πολίτες. Είχα κάνει τα Κέντρα Εξυπηρέτησης των Πολιτών που ήταν πράγματι μια τεράστια τομή στον τρόπο λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης. Την περίοδο της Ν.Δ. δυστυχώς έχουμε μια συνολική οπισθοδρόμηση. Θα χρειαστεί πολύ δουλειά, επίμονη προσπάθεια και μεσοπρόθεσμο σχέδιο για την διοικητική μεταρρύθμιση, που πρέπει να βασίζεται στην αξιοκρατία, στην αξιολόγηση και στην λογοδοσία. Πρέπει να φτιάξουμε ένα ευνομούμενο κράτος που θα λειτουργεί με βάση αρχές, αξίες και κανόνες. Απαραίτητη προϋπόθεση γι’ αυτό είναι να υπάρχει μια κυβέρνηση που αγαπάει τη χώρα, που σέβεται τον πολίτη και το δημόσιο χρήμα, που εφαρμόζει το νόμο πρώτα απ’ όλα στον εαυτό της.

3. Με την ακαδημαϊκή σας ιδιότητα πως σχολιάζετε την κατάσταση της Οικονομίας μας; Τελικά ήταν επαρκή τα μέτρα που ελήφθησαν για τη θωράκισή της; Αν όχι, τι έπρεπε να γίνει και δεν έγινε;

Τα προβλήματα με την οικονομία υπήρχαν πριν εμφανιστεί η διεθνής οικονομική κρίση και ήταν αποτέλεσμα της οικονομικής πολιτικής της Κυβέρνησης. Η Κυβέρνηση αντί να αξιοποιήσει τα επιτεύγματα του ΠΑΣΟΚ και να πάει τη χώρα πιο μπροστά, προσπάθησε να απαξιώσει, να αλλάξει το παρελθόν. Άρχισε με την «απογραφή», διέσυρε τη χώρα στο εξωτερικό, και τελικά κατέληξε με την παραγραφή των υπευθύνων.

Η πολιτική που ακολούθησαν ήταν η αναδιανομή του εισοδήματος από τους πολλούς στους λίγους και η εξυπηρέτηση συγκεκριμένων συμφερόντων.

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ μεταξύ 2004 και 2008 η φορολογική επιβάρυνση για ένα χαμηλόμισθο άτομο αυξήθηκε κατά 32%, ενώ για μια οικογένεια με δύο παιδιά και μεσαία εισοδήματα κατά 45%.

Αυτή ήταν η πολυδιαφημισμένη φορολογική μεταρρύθμιση.

Αύξησε το 2005 τον ΦΠΑ με αρνητικές επιπτώσεις στους καταναλωτές και στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και ταυτόχρονα μειώθηκαν τα έσοδα που εισέπραξε το κράτος, λόγω απαξίωσης των ελεγκτικών μηχανισμών. Χάρισαν δισεκατομμύρια στις τράπεζες και στις μεγάλες επιχειρήσεις σε βάρος των ασφαλιστικών ταμείων.

Μειώθηκαν οι δαπάνες για δημόσιες επενδύσεις, για την παιδεία, την υγεία και το κοινωνικό κράτος. Ενώ μέχρι τέλους του 2008 έπρεπε να έχουμε απορρόφηση 6 δις. ευρώ από το ΕΣΠΑ δεν είχαμε απορροφήσει ούτε ένα ευρώ.

Ταυτόχρονα εκποίησαν με αδιαφανείς διαδικασίες δημόσια περιουσία, και πούλησαν σε ξένους βασικές επιχειρήσεις για την ανάπτυξη της χώρας σε εξευτελιστικές τιμές.

Ο προϋπολογισμός του κράτους του 2008 έπεσε έξω κατά 8 δις. ευρώ. Αυτό πραγματικά ήταν ένα επίτευγμα που καλούνται και πάλι να πληρώσουν οι έλληνες πολίτες.

Η διεθνής οικονομική κρίση βρήκε την ελληνική οικονομία σε δυσχερή θέση και τα προβλήματα θα οξυνθούν. Χωρίς σχέδιο, συνεχίζουν να επιβαρύνουν τους πολλούς και να οδηγούν τη χώρα σε μεγαλύτερα αδιέξοδα. Χρειάζεται σχέδιο αντιμετώπισης της κρίσης και ανασυγκρότησης της χώρας.

4. Κλείνοντας κα Παπανδρέου, πόσο έτοιμο είναι το ΠΑ.ΣΟ.Κ. να επανέλθει στην επί 18 έτη θέση του, μετά τη μεταπολίτευση, τόσο από πλευράς «εσωτερικών ισορροπιών» όσο και ικανότητας να διαχειριστεί κρίσιμα ζητήματα;

Το ΠΑΣΟΚ γνωρίζει τις δυσκολίες αλλά έχει αποδείξει ότι μπορεί να αντιμετωπίζει με επιτυχία δύσκολες καταστάσεις. Το 1993 μετά την κυβέρνηση Μητσοτάκη η οικονομία ήταν σε πολύ δύσκολη κατάσταση και καταφέραμε μέσα σε λίγα χρόνια να βάλουμε τη χώρα στην ΟΝΕ, να κάνουμε τους καλλίτερους μέχρι τότε Ολυμπιακούς Αγώνες, να κάνουμε τεράστια έργα, να βελτιώσουμε την καθημερινότητα των πολιτών, να κάνουμε την Ελλάδα μια χώρα με κύρος και αξιοπιστία στο εξωτερικό. Βεβαίως έγιναν και λάθη, τα οποία έχουμε αναλύσει. Σήμερα πολλά έχουν αλλάξει στο ΠΑΣΟΚ, έχουμε σχέδιο και θα τα καταφέρουμε.