Πέμπτη 27.08.09 συνεδρίαση της Διαρκής Επιτροπής Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων, με θέμα ημερήσιας διάταξης:

Επεξεργασία και εξέταση των σχεδίων νόμων του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας:

α. «Κύρωση του Μνημονίου Κατανόησης ( Memorandum of Understanding) μεταξύ του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Ανώτατου Στρατηγείου των Συμμαχικών Δυνάμεων Ευρώπης (SHAPE) που αφορά στη συνεργασία μεταξύ του SHAPE και του Πολυεθνικού Συντονιστικού Κέντρου Στρατηγικών Θαλασσίων Μεταφορών των Αθηνών (AMSCC) και της Τεχνικής Συμφωνίας μεταξύ του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Ανώτατου Στρατηγείου των Συμμαχικών Δυνάμεων Ευρώπης σχετικά με την εφαρμογή του Μνημονίου Κατανόησης που αφορά στη συνεργασία μεταξύ του Ανώτατου Στρατηγείου των Συμμαχικών Δυνάμεων Ευρώπης και του Πολυεθνικού Συντονιστικού Κέντρου Στρατηγικών Θαλασσίων Μεταφορών των Αθηνών (AMSCC)».

β. «Κύρωση του Μνημονίου Κατανόησης ( Memorandum of Understanding) μεταξύ της Κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Ανώτατου Στρατηγείου Συμμαχικών Δυνάμεων Ευρώπης (Supreme Headquarters Allied Power Europe/ SHAPE), σχετικά με την παροχή Υποστήριξης Φιλοξενούντος Έθνους, κατά τη διάρκεια ασκήσεων επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ».

ΒΑΣΩ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Σήμερα συζητάμε την Κύρωση ενός Μνημονίου και όχι Διεθνούς Συνθήκης, όπως την παρουσίασε ο κ. Υπουργός. Μάλιστα, είναι ένα Μνημόνιο που εκχωρεί κυριαρχικά δικαιώματα ή εξουσία σε ένα διεθνή Οργανισμό.

Το θέμα αυτό έχει συζητηθεί κι εγώ θεωρώ ότι δεν θα έπρεπε να συζητηθεί στην Επιτροπή αυτή και στο Τμήμα, αλλά να πάει στην Ολομέλεια. Αποφάσισε το Προεδρείο γι’ αυτό και θέλω τώρα να τοποθετηθώ επί της ουσίας.

Μέχρι τώρα, υπογραφόταν χωριστό Memorandum (Υπόμνημα) για την υποστήριξη των ΝΑΤΟικών δυνάμεων, για τη διέλευση από λιμάνια ή αεροδρόμια της χώρας, για κάθε άσκηση ή στρατιωτική επιχείρηση. Βεβαίως, αυτό το χωριστό Memorandum θα έπρεπε να είχε και την έγκριση της Ελληνικής Βουλής και υπήρχε και η δυνατότητα να ενημερωθεί ο ελληνικός λαός, αλλά και η Ελληνική Βουλή να πάρει θέση σε ένα πάρα πολύ σοβαρό θέμα.

Σήμερα, με αυτό το σχέδιο νόμου που έρχεται, η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας προσπαθεί να καθορίσει σε πάγια βάση ότι θα επιτρέπεται η διέλευση και η υποστήριξη των ΝΑΤΟικών συμμαχικών δυνάμεων και να καθορίσει ή να δώσει «λευκή επιταγή» για την υποστήριξη ασκήσεων και επιχειρήσεων στη χώρα μας.

Ο Εισηγητής του ΠΑΣΟΚ αναφέρθηκε σε μερικά συγκεκριμένα σημεία. Αυτό που είναι σαφές είναι ότι η εκ των προτέρων έγκριση αφαιρεί μέρος του ελέγχου στα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας και δίνει «λευκή επιταγή» και σε μόνιμη βάση, δηλαδή γενική άδεια στις διελεύσεις πλοίων και αεροσκαφών, χωρίς ιδιαίτερες διαδικασίες. Δεν καταλαβαίνουμε γιατί υπάρχει αυτή η ανάγκη και ποιον εξυπηρετεί. Βεβαίως, εξυπηρετεί τον Στρατηγικό Διοικητή του ΝΑΤΟ, που θέλει, από τη δική του πλευρά, να έχει γρήγορες διαδικασίες και χωρίς μεγάλες αντιδράσεις και αντιρρήσεις από τα Κοινοβούλια. Όμως, γιατί η Ελληνική Κυβέρνηση συμφωνεί σε κάτι τέτοιο, ώστε να διεξάγονται ασκήσεις και επιχειρήσεις, πιθανόν για πάρα πολλά χρόνια, χωρίς να έχουμε τη δυνατότητα ελέγχου;

Ο Στρατηγικός Διοικητής του ΝΑΤΟ, που είναι μόνιμα Αμερικανός και εδρεύει στο Βέλγιο, προσπαθεί, πάρα πολλές φορές, τα τελευταία χρόνια, να παρακάμψει τα επίσημα Συμβούλια του ΝΑΤΟ, όπως είναι το Συμβούλιο των Μονίμων Αντιπροσώπων, καθώς και τη Στρατιωτική Επιτροπή, προκειμένου να μην υπόκειται σε έλεγχο και να περνάει ανεξέλεγκτα τη θέση που έχει η χώρα του. Ο Διοικητής αυτός έχει δικαίωμα να υπογράφει Συμφωνίες με τα έθνη, μόνο αν αυτές αφορούν τεχνικά θέματα και έχει προηγηθεί πολιτική απόφαση σε συγκεκριμένη επιχείρηση. Εδώ δεν μιλάμε για τεχνικά θέματα. Αντίθετα, πάρα πολλές φορές μέσα από τεχνικά ή διαδικαστικά θέματα, όπως τα παρουσίασε η Κυβέρνηση σήμερα, υποκρύπτεται εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων. Στην προκειμένη περίπτωση, ο διοικητής ετοίμασε μια συμφωνία - ομπρέλα που του δίνει λευκή επιταγή για τις υποχρεώσεις μιας φιλοξενούσας χώρας σε όλη τη διάρκεια της επιχείρησης. Ως τώρα, γινόταν συμφωνία κατά περίπτωση μεταξύ του ΝΑΤΟ και της χώρας από την οποία θα διέρχονταν ή θα παρέμεναν δυνάμεις άλλων χωρών. Τώρα, υπάρχει μια ελληνική συμφωνία με "γενική άδεια" και θα καθορίζονται στη συνέχεια οι λεπτομέρειες.

Παρόμοιες γενικές συμφωνίες επιδιώκονται από πλευράς του στρατιωτικού διοικητή για άρση των εθνικών περιορισμών, για χρήση των νατοϊκών δυνάμεων και σε άλλες περιοχές, όπως έχουμε το θέμα με το Αφγανιστάν. Εκεί δεν δεχόμαστε οι δυνάμεις μας να συμμετέχουν σε όλη την έκταση του Αφγανιστάν και σε όλες τις διαδικασίες. Προσπαθεί μέσα από τέτοιες τεχνικές συμφωνίες να παρακάμψει τις αντιρρήσεις.

Κατά καιρούς, η συγκεκριμένη διοίκηση, παρακάμπτοντας το πολιτικό επίπεδο, εξέδωσε αυθαίρετες αποφάσεις, όπως για την απαγόρευση χρήσης σε νατοϊκές ασκήσεις των "μη στρατικοποιημένων" περιοχών στο Αιγαίο.

Παρόλο που έχουμε αυτή τη γνώση και την εμπειρία, η Κυβέρνηση προωθεί τη λευκή επιταγή προς τον στρατιωτικό διοικητή του ΝΑΤΟ. Το ερώτημα είναι γιατί αποδεχθήκαμε να συζητήσουμε μια συμφωνία που περιέχει σοβαρά θέματα αμυντικής πολιτικής και όχι απλά τεχνικά με τον στρατιωτικό διοικητή και όχι στα συλλογικά όργανα του ΝΑΤΟ, όπως το Συμβούλιο των Μονίμων Αντιπροσώπων ή η Στρατιωτική Επιτροπή. Εκεί συμμετέχουν και οι άλλες χώρες. Τα συλλογικά όργανα με αυτόν τον τρόπο αποδυναμώνονται. Εμείς συμβάλλουμε στην αποδυνάμωση των συλλογικών οργάνων του ΝΑΤΟ, κάτι που είναι σε βάρος μας. Αντίθετα, εάν επιδιώκαμε τη συζήτηση αυτή στα συλλογικά όργανα, θα συμμετείχαν και οι άλλες χώρες και έτσι, πιθανόν, να υπήρχε διαφορετική κατάληξη.

Φαίνεται ότι η Κυβέρνηση ακολουθεί σε όλα την πολιτική της ενδοτικότητας απέναντι σε πιέσεις από διεθνείς Οργανισμούς ή άλλους φορείς. Δείχνει μια προχειρότητα με την οποία εξετάζει τις διεθνείς δεσμεύσεις και τα διεθνή θέματα. Το ίδιο μας είπε, ότι ήταν για τεχνικό θέμα η απόφαση που υπέγραψε για το στρατηγείο της Λάρισας, όπου συμφωνήσαμε πως ο στρατηγός θα είναι και Τούρκος. Αντί, δηλαδή, η Κυβέρνηση να αξιοποιήσει τους διεθνείς Οργανισμούς όπως την Ε.Ε., και το ΝΑΤΟ για να προωθήσει τα συμφέροντά της –δεν είναι το ίδιο η Ελλάδα με την Ιταλία, τη Λιθουανία ή με κάποιες άλλες χώρες που πιθανόν έχουν υπογράψει, εμείς έχουμε ειδικά προβλήματα- αντί να αξιοποιήσει τους διεθνείς Οργανισμούς, για να πιεστεί η Τουρκία προς μια κατεύθυνση που θα θέλαμε, η Κυβέρνηση, χωρίς στρατηγική και στόχους, με ενδοτικότητα, με πιθανόν χαμόγελα και υποβαθμίζοντας τα θέματα σε τεχνικό επίπεδο, διευκολύνει τους στόχους άλλων χωρών -και βεβαίως του ΝΑΤΟ- που θέλουν να λυθούν τα θέματα στο Αιγαίο χωρίς να πιέσουν την Τουρκία. Υπάρχει κίνδυνος παραχώρησης νατοϊκών βάσεων σε μόνιμη βάση. Αντί, δηλαδή, να διαπραγματευτούμε σοβαρά και να πάρουμε ανταλλάγματα, που αφορούν θέματα εθνικής κυριαρχίας, προχωράμε, με ελαφρά συνείδηση, πολύ άνετα, στο να διευκολύνουμε τους Οργανισμούς που θα έπρεπε να μας συμπαρασταθούν ή να πιέσουν προς μια λύση.

Η Ελλάδα, πέρα από τα δικά της θέματα, είναι σε μια ειδική γεωγραφική περιοχή. Για παράδειγμα, στο Κόσσοβο μεταφέρθηκε μέσω Θεσσαλονίκης το 99% του νατοϊκού υλικού. Καταλαβαίνουμε ποια ήταν η σημασία της Θεσσαλονίκης. Από τη Σούδα διακινήθηκε στο Ιράκ το μεγαλύτερο μέρος του αμερικανικού υλικού –η Σούδα, πλέον, με τη συμφωνία του ΄52 δεν έχει τις ίδιες δυνατότητες- όταν την ίδια στιγμή η Τουρκία απαγόρευε τη διέλευση. Η Τουρκία με το να ασκεί αυτή την πολιτική έχει πολύ περισσότερα οφέλη, σε σύγκριση με εμάς, που συνεχώς δείχνουμε κατανόηση, ενδοτικότητα και υποχώρηση σε όλα. Με πολιτική υποχωρήσεων, όμως, δεν διασφαλίζουμε και δεν προωθούμε τα εθνικά μας θέματα. Με συνεχείς υποχωρήσεις δημιουργούνται τελεσμένα και αυτό είναι σε βάρος μας.