ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ «ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ» 20.06.04 ΦΩΦΗ ΓΙΩΤΑΚΗ Κυρία Παπανδρέου, σε προεκλογική σας συνέντευξη στο Έθνος της Κυριακής, αναφέροντας τους λόγους της παραίτησής από την επιτροπή ευρωεκλογών, είχατε υποστηρίξει ότι στο ΠΑΣΟΚ «χρειαζόμαστε ένα ξυπνητήρι, γιατί η ήττα των βουλευτικών εκλογών, αντί να μας αφυπνίσει, μας αποκοίμισε. Τελικώς, η δεύτερη καθαρή ήττα του ΠΑΣΟΚ στις ευρωεκλογές , πιστεύετε ότι δικαιώνει τους πρότερους προβληματισμούς σας; - Αλίμονο, κυρία Γιωτάκη , αν εμείς , τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ επιζητούσαμε δικαίωση μέσα από τις ήττες. Δεν με ενδιαφέρει τέτοιου είδους δικαίωση και δεν πρέπει να ενδιαφέρει κανέναν μέσα στο ΠΑΣΟΚ. Για μένα , το θέμα δεν είναι αν δικαιώθηκα εγώ ή ο ένας ή ο άλλος στις πολιτικές εκτιμήσεις εν όψει των ευρωεκλογών. Το θέμα είναι ότι παρά τις προσπάθειες, παρά τις συμβολικές κινήσεις , μια από τις οποίες ήταν και η παραίτησή μου, δεν έγινε δυνατό να συσπειρώσουμε ένα μεγάλο τμήμα των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ. Αντέξαμε , όμως, και αυξήσαμε το ευρωπαϊκό μας ποσοστό , σε μία πολύ δύσκολη για το ΠΑΣΟΚ συγκυρία. Τώρα, οι ευρωεκλογές είναι πίσω μας. Εμείς, πρέπει να πάρουμε τα μηνύματα των πολιτών και να προχωρήσουμε μπροστά, στην ανανέωση και την ανασυγκρότηση του ΠΑΣΟΚ , αλλά και στην άσκηση καθημερινής , δυναμικής αντιπολίτευσης στην κυβέρνηση, που αποδεικνύει κάθε μέρα ότι οι ευθύνες της διακυβέρνησης είναι πολύ βαριές για τις πλάτες της. Χρειαζόμαστε σίγουρα χρόνο για αυτό, αλλά ο χρόνος στην πολιτική δεν είναι ποτέ αρκετός. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να κάνουμε αυτό που έλεγε ο Μιττεράν – «να δώσουμε χρόνο στο χρόνο». Από το φθινόπωρο και με ορόσημο την προεδρική εκλογή, μπαίνουμε σε μία νέα περίοδο της πολιτικής ζωής. Θεωρώ ότι θα υπάρξουν σημαντικές εξελίξεις στο επόμενο δεκάμηνο και πρέπει να βρούμε τον χρόνο και τον τρόπο να είμαστε απολύτως έτοιμοι για να τις αντιμετωπίσουμε. - Εν μέσω αντιδράσεων για το ευρωψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ, είχατε δηλώσει προεκλογικά ότι φέρει τη σφραγίδα του Γιώργου Παπανδρέου. Η διαφορά των 9 μονάδων, φέρει επίσης τη σφραγίδα του προέδρου του ΠΑΣΟΚ; -Πράγματι, το ευρωψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ , που είχε τη σφραγίδα του προέδρου, περιλαμβάνει μία πολύ μεγάλη καινοτομία για τα ελληνικά πολιτικά πράγματα. Ο κ. Παπανδρέου έβαλε για πρώτη φορά ίσο αριθμό ανδρών και γυναικών στο ψηφοδέλτιο. Είναι μία μεγάλη κατάκτηση, ένα δεδικασμένο, αν θέλετε, για το αύριο. Αυτό είναι ακόμα μία κατάκτηση για το ΠΑΣΟΚ , αλλά και για την πολιτική ζωή της χώρας. Συμφωνώ ότι το εκλογικό σώμα δεν εκτίμησε όσο θα έπρεπε αυτές τις επιλογές. Όμως, μόνον με τέτοιες επιλογές , ακόμα κι αν έχουν πρόσκαιρο κόστος, μπορείς να προδιαγράψεις το αύριο. -Εν όψει του συνεδρίου σας, ποιές προτάσεις αλλαγών – φρέσκες ιδέες πρέπει κατά τη γνώμη σας να τεθούν στο διάλογο; - Κατά τη γνώμη μου, αλλά θέλω να πιστεύω και κατά τη γνώμη των περισσότερων στο ΠΑΣΟΚ, το κλειδί για το κόμμα του σήμερα και του αύριο είναι η συμμετοχή. Η συμμετοχή της κοινωνίας, η συμμετοχή του κάθε πολίτη, η δυνατότητα στον καθέναν να πει τη γνώμη του, να συμμετάσχει στην πολιτική διαδικασία, χωρίς αποκλεισμούς, χωρίς καπελώματα και χωρίς τους φραγμούς των μηχανισμών. Δεν πρόκειται για κάτι εύκολο. Δεν πρόκειται για κάτι που μπορεί απλά να αποφασιστεί και να γίνει πραγματικότητα την επόμενη μέρα. Πρέπει να αλλάξουμε την κουλτούρα μας για να προχωρήσουμε σε μία τέτοια καινοτομία. Αυτό είναι η απαίτηση της κοινωνίας και βεβαίως αφορά όλο το πολιτικό μας σύστημα. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. πάντα πρωτοπόρο στις πολιτικές αλλαγές του τόπου θα πρέπει ν’ ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις. Το κόμμα των παραγόντων, το κόμμα των διαμεσολαβητών , έχει φτάσει στα όριά του. Αυτό που χρειάζεται το ΠΑΣΟΚ σήμερα, είναι μία επανάσταση συμμετοχής της βάσης. Και δεν εννοώ μόνον τα οργανωμένα μέλη. Εννοώ όλες εκείνες τις κοινωνικές δυνάμεις που ασφυκτιούν στις νέες συνθήκες , όλες τις δυνάμεις που θέλουν να εκφραστούν πολιτικά και δεν βρίσκουν ανταπόκριση από τους κομματικούς μηχανισμούς. Προσωπικά, θα ήθελα στη νέα εποχή που έχει ήδη ξεκινήσει , ένα ΠΑΣΟΚ που θα συζητά , αλλά και ένα ΠΑΣΟΚ που θα συνθέτει , ένα ΠΑΣΟΚ που θα συσπειρώνει μεγάλες κοινωνικές δυνάμεις , ένα ΠΑΣΟΚ που θα μάχεται για τα συμφέροντα των πολιτών και θα δημιουργεί πλειοψηφικά ρεύματα μέσα στην ελληνική κοινωνία. - Κάποιοι στο κόμμα σας είναι υπέρ της αναβολής του συνεδρίου. Αλλοι λένε ότι αυτό είναι «παγίδα» για το ΠΑΣΟΚ , αφού θα βρεθεί για μήνες να συζητά για τον εαυτό του, αντί να κάνει αντιπολίτευση. Μήπως πρέπει να επισπευσθεί το συνέδριο; -Αυτό θα ήταν ευχής έργο, αλλά υπάροχουν και αντικειμενικοί περιορισμοί. Κοιτάξτε, ένα συνέδριο λογίζεται πετυχημένο όταν την επόμενη μέρα το κόμμα έχει δυναμώσει, όταν την επόμενη μέρα έχουν δημιουργηθεί συνθήκες για διεύρυνση της βάσης του. Μερικές φορές στο ΠΑΣΟΚ κυριάρχησε η άποψη ότι τα πετυχημένα συνέδρια ήταν εκείνα που διαμόρφωναν τους επιθυμητούς για την ηγεσία συσχετισμούς. Πρέπει να ξεφύγουμε από αυτές τις λογικές . Κατά την άποψή μου, αυτό δεν έχει να κάνει με το χρόνο πραγματοποίησης του συνεδρίου. Αυτά είναι ψευτοδιλήμματα και ψευτοπροβλήματα. Το συνέδριο σαφώς και πρέπει να γίνει στην ώρα του, αλλά πρέπει να διασφαλιστεί ότι για να φτάσουμε εκεί, θα έχει προηγηθεί σοβαρή προσυνεδριακή συζήτηση και σύνθεση των απόψεων. Οι πολίτες έχουν κουραστεί με τα συνέδρια που μοιάζουν με εμφυλίους πολέμους, όπου οι μηχανισμοί έχουν τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο. Να τα αλλάξουμε όλα αυτά . Τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο, ας τον έχει πια η κοινωνία. Αλλιώς, θα πάμε σε ένα συνέδριο που δεν θα απασχολήσει τους πολίτες, και αυτό θα είναι η μεγαλύτερη ήττα μας. Το ζητούμενο στο συνέδριο δεν είναι η επικράτηση του ενός έναντι του άλλου, αλλά η διαμόρφωση μίας σοβαρής, αξιόπιστης εναλλακτικής πρότασης για τη διακυβέρνηση της χώρας. Χρειαζόμαστε συμφωνίες για το μέλλον της χώρας, χρειαζόμαστε πραγματικές λύσεις για τα πραγματικά προβλήματα των πολιτών. - Οι προβληματισμοί, η γκρίνια, οι αντιδράσεις στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ καθώς και η αποχή των ψηφοφόρων σας, συνθέτουν ένα νέο παζλ που μπορεί να οδηγήσει να τεθεί στο συνέδριο θέμα ηγεσίας; Εσείς θα θέσετε θέμα ηγεσίας; - Όχι, δε νομίζω ότι τίθεται τέτοιο θέμα. - Ο κ. Βενιζέλος δήλωσε σε συνέντευξή του ότι αυτή τη στιγμή στο ΠΑΣΟΚ υπάρχει μόνον ο νομιμοποιημένος – λόγω άμεσης εκλογής - πρόεδρός του . Άρα, μέχρι το συνέδριο θα ισχύει του ...ενός ανδρός αρχή ή - κατά την ερμηνεία της δήλωσής του - η πορεία του μοναχικού καβαλάρη; - Νομίζω ότι αυτό είναι η περιγραφή της πραγματικότητας, που ουδείς αρνείται. Πράγματι, είμαστε σε μία μεταβατική φάση στο ΠΑΣΟΚ, όπου πέρα από τον πρόεδρο, δεν υπάρχουν σε λειτουργία κομματικά όργανα. Αυτό είναι αναπόφευκτο, αφού βρισκόμαστε σε προσυνεδριακή περίοδο. Μέσα στις επόμενες ημέρες, θα υπάρξουν οι ανακοινώσεις για το Συμβούλιο της ανασυγκρότησης. Αλλά , κατά τη γνώμη μου, δεν είναι θέμα μόνον οργάνων. Χρειαζόμαστε μία πολιτική συνεννόηση στο ΠΑΣΟΚ , προκειμένου και το συνέδριο να είναι το εφαλτήριο για τη νέα πορεία, αλλά και να εδραιωθεί η πολιτική κυριαρχία του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στις εξελίξεις. - Η διεύρυνση της ψαλίδας , εκτιμάτε ότι αποτελεί για τον κ. Καραμανλή διαβατήριο για πρόωρες εκλογές; - Δεν ξέρω αν το θεωρεί διαβατήριο, αλλά εκτιμώ ότι το σκέφτεται ως ένα επωφελές για τον ίδιον σενάριο. Από την άλλη πλευρά, πρέπει να έχουμε υπ’ όψη μας ότι η προεδρική εκλογή δεν μπορεί να ξεκινήσει παρά αρκετούς μήνες αργότερα. Και βεβαίως, ως τότε ενδέχεται να ζούμε μία εντελώς διαφορετική πολιτική κατάσταση. Μάλιστα, θεωρώ ότι είναι στο χέρι μας να ζούμε τότε σε μία εντελώς διαφορετική πολιτική κατάσταση, με το ΠΑΣΟΚ να αποδεικνύει καθημερινά ότι και αντιπολίτευση γνωρίζει να κάνει, αλλά και μπορεί να διαμορφώνει μία αξιόπιστη και σοβαρή πρόταση διακυβέρνησης. - Λέτε ναι στο ενδεχόμενο να προταθεί για πρόεδρος της Δημοκρατίας ο κ. Ν. Κωνσταντόπουλος; - Δε λέω ναι, δε λέω όχι, δεν λέω ούτε ίσως. Θεωρώ ότι το θέμα των προσώπων είναι πολύ πρόωρο. Εμείς, από την πλευρά μας, έχουμε ξεκαθαρίσει ότι δεν συνδέουμε την προεδρική εκλογή με εθνικές εκλογές. Αλλά δεν είναι το ΠΑΣΟΚ που έχει το πάνω χέρι σε αυτή τη διαδικασία. Οι συσχετισμοί είναι σαφείς. Η Νέα Δημοκρατία είναι το κόμμα που μπορεί είτε να δεχτεί είτε να απορρίψει την όποια πρότασή μας, αλλά είναι και το κόμμα που κυρίως έχει την ευθύνη να προτείνει ένα πρόσωπο κοινής αποδοχής. Θα το πράξουν; Έχω πολλές αμφιβολίες. -Οι πρώτες εκατό ημέρες της διακυβέρνησης Καραμανλή , παραπέμπουν σε τομές και διαρθρωτικές αλλαγές ,που ζήτησε ο κ. Κ. Μητσοτάκης; - Κατά τη γνώμη μου, δεν υπάρχει κυβέρνηση σε αυτές τις εκατό ημέρες. Υπάρχει μία επικοινωνιακή πολιτική , που διαμορφώνεται με βάση δημοσκοπήσεις. Η κυβέρνηση ακολουθεί το ρεύμα που βλέπει να διαμορφώνεται στα γκάλοπ και θεωρεί ότι κυβερνά. Πολύ σύντομα θα ανακαλύψει ότι δεν κυβερνά . Και τότε, οι συνταγές του κ. Μητσοτάκη θα έλθουν στην επικαιρότητα. Προσωπικά, δεν έχω αμφιβολία ότι σχεδιάζουν άγρια λιτότητα για τους πολίτες. Κι ας προσπαθούν να διαψεύσουν τον κ. Μητσοτάκη, κι ας υποκρίνονται ότι θα τηρήσουν τις απίθανες προεκλογικές τους υποσχέσεις. Μα, δεν είδατε πως χειρίστηκαν τα έργα – ακόμα και αυτά για τους Αγώνες; Στην αρχή μας είπαν ότι δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί κανένα , επειδή τάχα τα καθυστέρησε το ΠΑΣΟΚ , και τώρα αλλάζουν γνώμη και μας λένε ότι όλα θα είναι έτοιμα στην ώρα τους. Είναι άραγε αυτό πολιτική ηθική; Είναι άραγε αυτό δεοντολογικό; Δεν φτάνει που στην αρχή τα έβλεπαν όλα μαύρα, τώρα προσπαθούν να μας πουν ότι τα έργα τελειώνουν χάρη στην καινούργια κυβέρνηση. Πραγματικά, έχουν πολύ μεγάλο θράσος – αλλά δεν είναι αυτό το μεγάλο τους μειονέκτημα. Το μεγάλο τους μειονέκτημα είναι ότι συνεχίζουν την αντιπολίτευση στο ΠΑΣΟΚ. - Προβλέπετε ανακατατάξεις και συμμαχίες στην Κεντροαριστερά , μετά από τις εξελίξεις στον ΣΥΝ; To ΠΑΣΟΚ , ως ανοικτό κόμμα, οφείλει να ξεκινήσει διάλογο; - Το ΠΑΣΟΚ οφείλει να ξεκινήσει διάλογο με την κοινωνία. Οφείλει , στο μέτρο του δυνατού, να ξεκινήσει διάλογο και με όλες τις δυνάμεις της ευρύτερης Αριστεράς. Οφείλουμε όμως να μην εκθρέφουμε φρούδες προσδοκίες, ούτε να καλλιεργούμε ελπίδες εκεί όπου δεν υπάρχουν. Νομίζω ότι πρέπει να παρακολουθήσουμε από κοντά τις νέες διεργασίες στον ΣΥΝ , αλλά όχι με την σκέψη πως από τις εξελίξεις θα υπάρχει ωφέλεια για το ΠΑΣΟΚ.